اگر خود، حس مادر بودن را تجربه نکرده‌اید، در اطرافیانتان مادرانی در دوره نقاهت پس از زایمان را دیده‌اید و از مشکلات روحی و جسمی این دوره تا حدودی باخبرید. روزها و هفته‌های پس از تولد فرزند به همان اندازه که می‌تواند شادی‌آفرین و هیجان‌انگیز باشد، می‌تواند توام با غم و غصه و افسردگی نیز باشد، احساس ناراحتی پس از تولد فرزند به قدری شایع است که بسیاری از افراد آن را تجربه می‌کنند، برای کسانی که به‌تازگی مادر شدن را تجربه کرده‌اند و کسانی که خود را دوست دارند، بسیار مهم است که علائم این نوع افسردگی را بدانند.
حدود یک تا هفت زن پس از زایمان ممکن است دوران افسردگی یا Baby Blues را داشته باشد. در رابطه با علت این اختلال، هنوز کارشناسان به یک نظریه قطعی نرسیده اند، اما معتقدند عوامل هورمونی، بیوشیمیایی، محیطی، روانشناسی و ژنتیک در ایجاد آن دخالت دارند. افسردگی پس از زایمان با علائمی همچون سستی و بیحالی، حس ناخوشایند به زندگی، ناامیدی، داشتن افکار منفی به زندگی، پایین آمدن آستانه تحمل و پرخاشگری، اختلال در خواب (کم خوابی یا پرخوابی)، اختلال در روابط جنسی، اختلال در نوع تغذیه، زود گریه کردن، عدم تمایل به حضور در اجتماع و عدم رعایت نظافت شخصی و عمومی درخانه همراه است.
توجه داشته باشید بروز افسردگی پس از زایمان به ویژگی های شخصیتی افراد و خودآگاهی شان برمی گردد. به این معنی که نگاه فرد به پدیده زایمان چگونه بوده است؟ چه برنامه ریزی برای آینده کرده است؟ میزان تاب و تحمل او در برابر پدیده زایمان چقدر است؟ از نظر شخصیتی منفی گر است یا دید مثبتی به وقایع دارد؟ آیا آستانه تحمل بالایی دارد یا پایین است؟ آیا رابطه خوب و مطلوبی با همسرش دارد یا تنش بین او و شوهرش حکمفرماست؟
بررسی ها نشان داده است که ۳۸٪ زنان مبتلا به افسردگی پس از زایمان علائم مزمن و طولانی مدت را تجربه می کنند. ۵۰ درصد از زنانی که مراقبت های پزشکی مناسبی دریافت کردند هم پس از یک سال رو به بهبودی رفتند. این بررسی همچنین نشان داده است که زنانی که هیچ گونه درمان بالینی دریافت نکردند، تا سه سال پس از زایمان همچنان افسرده بودند.
در صورتی که افسردگی پس از زایمان طولانی مدت شده و تشدید پیدا کند، می تواند بر توانایی مادر در انجام کارهای روزمره توجه و مراقبت از کودکتاثیرگذار باشد. با توجه به نظر مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری افسردگی پس از زایمان (CDC)، بیست درصد از مادران جدید یک یا چند علایم افسردگی پس از زایمان را تجربه می کنند.
راه های درمان افسردگی بعد از زایمان
در صورتی که دچار علائم افسردگی پس از زایمان هستید با پزشک یا متخصص بهداشت و روان صحبت کنید. پزشک شما ممکن است مشاوره روان درمانی مخصوص یا مصرف داروهای ضد افسردگی را به شما توصیه کند.
اغلب هر دو نوع درمان برای افسردگی پس از زایمان توصیه می شود. در موارد کلی می توان گفت که افسردگی پس از زایمان معمولا به طور خود به خود بهبود یافته و علائم هم معمولا با کمک دارو و گفتار درمانی سریع تر از بین می روند. راه های بسیاری برای درمان اختلالات خلقی و اضطراب پس از زایمان وجود دارد، از جمله درمان فردی، گروه های حمایت کننده، داروها، درمان ضد افسردگی، استراحت، طب سوزنی، تغذیه مناسب مادر، کمک در حفظ مسئولیت های خانگی، برقراری ارتباط با خانواده و دوستان، خواب کافی، ورزش یوگا و زمان کافی برای تمرین آنها،
تغییرات در شیوه زندگی می تواند به کاهش برخی نشانه های افسردگی پس از زایمان کمک کند. مادرانی که در دوران بارداری ورزش هایی مانند یوگا انجام می دهند کمتر دچار افسردگی نیز می شوند. به طور کلی راه های درمان افسردگی علاوه بر دارو درمانی می تواند به صورت مشاوره درمانی باشد که تاثیر زیادی بر روند بهبودی دارد.
افسردگی پس از زایمان هم مثل انواع دیگر افسردگی، باعث ایجاد ابری از احساسات و افکار منفی در اطراف فرد، در مورد دیدگاه او نسبت به خود، اطرافیان و شرایط و آینده‌اش می‌شود. به خاطر این افسردگی، زن ممکن است خود را تنها و بی‌ثمر فرض کند. ممکن است شرایط را ناامیدکننده و خستگی‌آور تصور کند و همه چیزهای اطراف برایش غیرجذاب و ناامیدکننده و بی‌معنی باشد، بدانید که این‌ها قسمتی از افسردگی است، با درمان مناسب و حمایت بجا می‌توان این ابر ناامیدی را از بین برد، می‌توان به این مادر کمک کرد تا دوباره شادی و نشاط و امید خود را به دست آورد.
علاوه بر این، به عنوان راه های درمانی برای کاهش خطرات و درمان افسردگی پس از زایمان می توان از گیاهان دارویی و مکمل ها برای مبارزه با این اختلالات استفاده کرد. برای نمونه گیاه پنج انگشت Vitex کمک می کند تا تولید پروژسترون تحریک شده و چرخه هورمونی تراز شده و استرس کاهش پیدا کند. متخصصان طب سنتی چینی درمان گیاهی را برای افسردگی پس از زایمان بسیار موثر می دانند.
